Parkinson Hastalığı Nedir?

Parkinson hastalığı hareket kabiliyetini sınırlayan bir rahatsızlıktır.

Hastalık beyindeki belli sinir hücrelerinde meydana gelen hasar sonucunda görülür. Normal şartlar altında, bu sinir hücreleri dopamin adı verilen bir kimyasal salgılar.

Dopamin, beynin hareketleri kontrol eden merkezine sinyaller göndererek kasların hareket etmesini ve istenilen hareketlerin rahatlıkla yapılabilmesini sağlar.

Parkinson hastalığı söz konusu olduğunda bu sinir hücreleri zarar görür. Sonuç olarak yeteri kadar dopamin salgılanamaz ve hasta hareket kabiliyetini belli bir ölçüde yitirmiş olur. Parkinson, zamanla ilerleyen ve kötüleşen bir hastalıktır.

 Bu ilerleme çok yavaş ve yıllar alan bir süreçtir.

Hastalığın şekli ve belirtiler kişiden kişiye ve hastalığın derecesine göre değişiklik gösterir. Hastalığın ilk evresinde bir kişide görülen belirtiler diğer evrelerde ya da başka kişilrde görülmeyebilir.

Hastalığın genel belirtileri şunlardır:

• El, kol ya da kolda titremeler: Bu titremeler Parkinson hastalığının bir sonucu olarak kişi uyanıkken( yatarken, otururken vb.) görülür.

• Kaslarda sertlik ve ağrı: Parkinson’un bilinen en yaygın belirtilerinden biri kişi yürürken kollarından birini kasların sertliği nedeniyle oynatmamasıdır. Sertlik aynı zamanda bacaklar, yüz, boyun ya da vücudun diğer kısımlarında da görülebilir. Bu sertlik nedeniyle kaslarda ağrı ve yorgunluk oluşur.

• Yavaş ve engellenen hareketler( bradikinezi): Özellikle kişi dinlenme pozisyonundan hareket haline geçtiğinde görülür. Örneğin; yataktan ya da koltuktan kalkarken zorluk çekilir.

• Yüz ve boyun kaslarında zayıflık: Konuşurken ve yemek yerken yutkunurken kişi zorlandığından öksürebilir ve tıkanabilir. Konuşmalar gittikçe daha monoton ve durağan bir hal alır. Kaslardaki hareket kısıtlanması, yüzde “Pakinson maskesi” diye anılan sabit bir ifadeye neden olabilir.

• Yürüme ve dengede durmada zorluk: Parkinson hastası bir kişi küçük adımlar atarak, ayaklarını yakın basarak ve belini bükerek yürür; vücudunu döndürmede zorluk çeker. Denge ve duruş sorunları sık sık düşmelere neden olabilir. Ancak bu problemler hastalığın ilerleyen aşamalarında görülür.

Parkinson hastalığının diğer belirtileri:

• Kabiliyet yeteneği sınırlanır. El yazısının boyutu azalır ve küçük harfler kullanılır. Atletik aktivitelerde azalma görülür. Giyinme ve yeme gibi günlük faaliyetlerde zorluklar görülür.

• Kas ve eklemlerde kramplar

• Cilt gittikçe daha yağlı bir görünüm alır ve saçlarda kepek oluşur.

• Sindirim ve boşaltım sorunları başlar. Boşaltımda güçlük yaşanır. Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar bu belirtileri daha kötü bir hale getirebilir.

 • Aşırı terleme, düşük tansiyon ve cinsel sorunlar gibi vücut fonksiyonlarında değişim söz konusudur. Bu durumlar kullanılan ilaçlar nedeniyle de meydana gelebilir.

• Ani bir şekilde donup kalma ve hareket edememe genellikle yürürken gözlemlenir.

• Uykuya dalma ve uyku esnasında sorunlar yaşanır. Parkinson hastaları rahatlıkla pozisyon değiştiremedikleri için sağlıklı bir şekilde uyuyamazlar.

• Hastalar sosyal hayatlarında sorunlar yaşarlar. Gittikçe daha az konuşan, ailelerinden ve arkadaşlarından uzak duran, hareket etmeden oturan kişiler haline gelirler. Beyinde meydana gelen kimyasal değişimler neticesinde depresyona rastlanması muhtemeldir.

 • Parkinson hastalarında 1/3’ü hastalığın ilerleyen aşamalarında hafıza kaybı yaşar ve halüsinasyon görebilirler.

Parkinson hastalığının teşhisi hastanın tıbbi geçmişi ve nörolojik testleri içeren bir sürece dayandırılarak konulur.

Hastaların koku alma yetisi üzerinde inceleme yapılabilir ya da Parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan bir ilaç kullanılması önerilerek belirtileri iyileşmesi halinde hastada Parkinson olduğuna karar verilir.

Parkinson hastalığını teşhis edebilecek herhangi bir laboratuar testi yoktur.

Eğer belirtiler ve doktorun bulguları Parkinson hastalığı ile tamamen eşleşmiyorsa başka bir hastalığın varlığını ortaya çıkarmak için bir dizi inceleme yapılabilir. Örneğin; tiroid hormonu seviyesini ya da karaciğerdeki hasarı ölçmek için kan testi yapılabilir.

Bazen PET ismi verilen ve beyindeki dopamin miktarını ölçmek için bir test uygulanabilir.